Jest to popularne imię męskie pochodzące od germańskiego frank (franco) ‘wolny, wolno urodzony’ (w odniesieniu do Franków, jednego z plemion germańskich urodzonych w wolności). W Polsce imię to występuje w XIII wieku. Poświadczone jest w formach: Franciszek, Franek, Francik, Franc (pod wpływem niemieckim), Francek, Frank, Froncek. Dziś w użyciu są formy: pełna Franciszek i skrócona Franek oraz Frenk. Ludowa forma spieszczona to Franuś.
Odpowiedniki obcojęzyczne: łac. Franciscus, ang. Francis, Frank, Frankie, fr. François, Francisque, hiszp. Francisco, niem. Franz, Franziskus, wł. Francesco, Franco, Cecco, Ciccio, węg. Ferenc