dziewica i męczennica
Wspomnienie w Martyrologium Romanum:
10 lipca
Życiorys św. Wiktorii z Sabiny
Święta Wiktoria z Sabiny jest postacią mało znaną. Żyła w połowie III stulecia w Sabinie pod Rzymem (Włochy). Zaręczono ją z Eugeniuszem, poganinem, lecz nic chciała go poślubić, ani też złożyć ofiary bożkom. Razem ze swoją przyjaciółką św. Anatolią ślubowała dozgonną czystość. Swoim wpływem zdołała pozyskać dla Chrystusa szereg dziewcząt, co też ją obciążało w oczach pogan. Wobec tego narzeczony wydał ją jako chrześcijankę i żądał dla niej kary śmierci. Po wielu cierpieniach, jakie wówczas stosowano, skazano ją na śmierć. Wyrok, zgodnie ze zwyczajem wykonano od razu. Śmierć męczeńską poniosła prawdopodobnie za panowania Dioklecjana na początku IV wieku (inne źródła mówią że około 250 roku za panowania Decjusza).
Dobrze udokumentowany jest jej wczesny kult, co przemawia za jej historycznością. Nie była postacią legendarną. Jej imię występuje w starych martyrologiach. Martyrologium Romanum wspomina ją 10 lipca razem ze św. Anatolią. Najstarszy jej wizerunek widnieje w jednej z mozaik z VI wieku w Rawennie, w kościele świętego Apolinarego. Przeniesienie jej relikwii do Subiaco, przemawia za jej wyjątkowym kultem. Do dziś można oglądać tam grobowiec męczennicy otaczany czcią. W Polsce jej relikwie znajdują się w katedrze w Łowiczu. Legenda głosi, że ówczesny prymas chciał początkowo umieścić relikwie Wiktorii w katedrze w Gnieźnie, obok relikwii św. Wojciecha, ale gdy próbowano wywieźć relikwie z Łowicza, konie ciągnące powóz nie chciały ruszyć z miejsca.
Do sanktuarium św. Wiktorii przy kolegiacie łowickiej pielgrzymowali królowie, hetmani, dostojnicy świeccy i duchowni, bogaci i biedni, szukając tu umocnienia i wsparcia duchowego. Najczęściej przybywał tu król Jan Kazimierz. W nabożeństwach błagalno-dziękczynnych modlił się także hetman i późniejszy król Jan III Sobieski. W 1918 roku modlił się tu Achilles Ratti, nuncjusz apostolski w Polsce, późniejszy papież Pius XI. Uroczystość ku czci św. Wiktorii obchodzona była 23 grudnia, potem w pierwszą niedzielę po Wniebowstąpieniu, a obecnie jest sprawowana 11 listopada.
W ikonografii Wiktorii towarzyszą bardzo często: chorągiew, palma, miecz lub smok; przedstawia się także jej śmierć męczeńską.
Patronat
Święta Wiktoria z Sabiny jest patronką Łowicza, diecezji Łowickiej; wzywana w modlitwie o deszcz.
Modlitwa do św. Wiktorii z Sabiny
Boże, Ty dajesz nam radość ze wspomnienia świętej Wiktorii, męczennicy, która zostawiła świetlany przykład czystości i męstwa, niech jej zasługi wyjednają nam łaskę wierności Chrystusowi. Który żyje i króluje na wieki wieków. Amen.
Litania do św. Wiktorii z Sabiny
Kyrie eleison, Chryste eleison, Kyrie eleison.
Chryste, usłysz nas. Chryste, wysłuchaj nas.
Ojcze z nieba, Boże, zmiłuj się nad nami.
Synu, Odkupicielu świata, Boże,
Duchu Święty, Boże,
Święta Trójco, Jedyny Boże,
Święta Maryjo, módl się za nami.
Święta Wiktorio, dziewico i męczennico,
Święta Wiktorio, oblubienico Chrystusa,
Święta Wiktorio, otwarta na prawdę,
Święta Wiktorio, jaśniejąca mądrością i wiernością prawdzie,
Święta Wiktorio, czcicielko jedynego Boga,
Święta Wiktorio, posłuszna natchnieniom Bożym,
Święta Wiktorio, ciesząca się łaską świętej wiary,
Święta Wiktorio, odważnie wyznająca wiarę świętą,
Święta Wiktorio, gorliwa apostołko Chrystusa,
Święta Wiktorio, ozdobo chrześcijańskich dziewic,
Święta Wiktorio, doprowadzająca błądzące panny do prawdziwej wiary,
Święta Wiktorio, przykładzie mocnej nadziei,
Święta Wiktorio, z Bogiem na modlitwie zjednoczona,
Święta Wiktorio, umacniana przez Ducha Świętego w ciężkich doświadczeniach,
Święta Wiktorio, przykładzie czystości i męstwa,
Święta Wiktorio, cierpliwie znosząca złość oprawców,
Święta Wiktorio, podziwu godny wzorze stałości,
Święta Wiktorio, miłująca Chrystusa ponad życie,
Święta Wiktorio, składająca krwawe świadectwo swej miłości do Chrystusa,
Święta Wiktorio, zbudowanie dla chrześcijan,
Święta Wiktorio, ciesząca się w niebie spełnieniem swoich tęsknot,
Święta Wiktorio, ozdobo Kościoła świętego,
Święta Wiktorio, chwało bohaterów chrześcijańskich,
Święta Wiktorio, potężna orędowniczko u Boga,
Święta Wiktorio, patronko cierpiących,
Święta Wiktorio, patronko umierających z Chrystusem.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Panie!
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Panie!
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami!
P. Do Ciebie, Panie, lgnie moja dusza,
W. Prawica Twoja mnie wspiera.