apostoł, postać biblijna
Wspomnienie w Martyrologium Romanum:
11 czerwca
Życiorys św. Barnaby
Święty Barnaba urodził się na Cyprze, w rodzinie żydowskiej z pokolenia Lewiego. Jego właściwe imię brzmiało Józef, ale apostołowie dali mu przydomek Barnaba. Według Klemensa Aleksandryjskiego i Euzebiusza, należał on do 72 uczniów Pana Jezusa i był krewnym św. Marka Ewangelisty. Barnaba, który był synem właścicieli ziemskich, sprzedał całą swoją posiadłość i uzyskane pieniądze przekazał św. Piotrowi na działalność wspólnoty. Kiedy św. Paweł nawrócił się, zwrócił się właśnie do Barnaby, żeby pośredniczył między nim i apostołami. Od tego czasu Barnaba został towarzyszem św. Pawła w jego pierwszej podróży apostolskiej. Zabrał też ze sobą św. Marka. Jednak Marek samowolnie opuścił ich i dlatego św. Paweł stanowczo sprzeciwił się jego udziałowi w drugiej podróży misyjnej. Z tego powodu doszło do konfliktu między św. Pawłem i Barnabą. W tej sytuacji Barnaba powrócił z Markiem na Cypr i tam nauczał.
Dalsze jego losy nie są znane. Według tradycji został pierwszym biskupem Cypru i tam – w Salaminie – poniósł śmierć męczeńską przez ukamienowanie w roku 61. W 488 roku miano odnaleźć jego relikwie. Według podania miał na piersiach Ewangelię św. Mateusza, którą miał własnoręcznie przepisać. Relikwie jego dziś można znaleźć w wielu miastach włoskich, poza tym w Kolonii i w Andechs w Niemczech, w Pradze, Tuluzie i Namur.
Znanych jest kilka apokryfów na przykład: „Dzieje Barnaby”, „Ewangelia Barnaby” oraz „List Barnaby”.
Świętego Barnabę wzywano w przypadku kłótni, o zapobieżenie osuwisku, w przypadku gradu, smutku i utrapienia. W ikonografii przedstawiany jest z kijem pielgrzymim, kamieniem lub księgą, albo symbolem męczeństwa – gałązką oliwną.
Modlitwa do św. Barnaby
Boże, Ty przeznaczyłeś do nawracania pogan świętego Barnabę, męża pełnego wiary i Ducha Świętego, spraw, aby Twój Kościół słowem i czynem wiernie szerzył Ewangelię Chrystusa, którą Apostoł odważnie głosił. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.
Patronat
Święty Barnaba jest patronem tkaczy i bednarzy.