zakonnik
Wspomnienie w Martyrologium Romanum:
18 lutego
Życiorys św. Teotoniusza z Koimbry
Święty Teotoniusz z Koimbry urodził się około 1080 roku w Ganfei (Hiszpania). Był siostrzeńcem biskupa Kresconiusza z Koimbry w Portugalii. Tam też zdobył wykształcenie i został archiprezbiterem Viseu. Okazał się być zdolnym kaznodzieją, wiodącym życie święte i surowe. Jednak porzucił godność archiprezbitera i udał się z pielgrzymką do Ziemi Świętej.
Gdy wrócił z pielgrzymki na nowo podjął pracę w Viseu. Kiedy królowa i jej mąż przekonywali go do przyjęcia biskupstwa, Teotoniusz coraz częściej myślał o życiu zakonnym. W każdy piątek miał zwyczaj odprawiać uroczystą Mszę w intencji dusz cierpiących w czyśćcu. Po Mszy odbywała się procesja na cmentarz, w której brało udział bardzo wielu mieszkańców. Zbierane w tym czasie jałmużny Teotoniusz przeznaczał na pomoc ubogim.
Teotoniusz potrafił także napiętnować błędy i grzechy. Nawet najpotężniejsi czuli przed nim respekt. Kiedy owdowiała królowa oraz hrabia Ferdynand (których związek wywoływał skandal) pojawili się na jednym z jego kazań, Teotoniusz w ostrych słowach, w oczywisty sposób skierowanych do nich, potępił ten stan; obydwoje się nawrócili.
Kiedy innym razem ubierał szaty, by odprawić uroczystą Mszę o Najświętszej Dziewicy, dostał wiadomość od obecnej w kościele królowej, która prosiła, by skrócił celebrację. Teotoniusz odpowiedział, że składa ofiarę, by uczcić Monarchę, nad którym nie ma ważniejszej osoby na ziemi i że królowa może śmiało wyjść z kościoła lub w nim pozostać.
Gdy powrócił z drugiej pielgrzymki do Ziemi Świętej, przyłączył się do Tellusa, który w Koimbrze ufundował nowy klasztor augustianów. Tam też wkrótce został przeorem. Był wielce szanowany przez króla Alfonsa Portugalskiego i królową Matyldę, która nie szczędziła kosztowności, by obdarować klasztor.
Teotoniusz dużą wagę przykładał także do rzetelnego odmawiania codziennego oficjum – nigdy nie pozwalał, by modlić się pospiesznie albo niewyraźnie. Orędownictwu Teotoniusza król przypisywał zwycięstwo nad wrogami i powrót do zdrowia, a w ramach wdzięczności zgodził się na jego prośbę i uwolnił wszystkich uwięzionych przez siebie chrześcijan mozarabskich.
Teotoniusz z Koimbry zmarł w 1162 roku. Kanonizował go w roku 1630 papież Urban VIII. W ikonografii często przedstawiany jest z mitrą u stóp, co oznacza odrzucenie przez niego biskupstwa.
Patronat
Święta Teotoniusz z Koimbry jest patronem miast Valença i Viseu.
Modlitwa do św. Teotoniusza z Koimbry
Boże, dzięki Twojej łasce święty Teotoniusz wytrwale naśladował Chrystusa ubogiego i pokornego, spraw za jego wstawiennictwem, abyśmy wiernie trwając w naszym powołaniu osiągnęli doskonałość, której wzór nam zostawiłeś w swoim Synu Jezusie Chrystusie. Który żyje i króluje na wieki wieków. Amen.