opat
Wspomnienie w Martyrologium Romanum:
5 lipca
Życiorys św. Atanazego z Athos
Święty Atanazy urodził się w Trebizondzie około 920 roku. Studiował w Konstantynopolu. Następnie przebywał w klasztorze Kyminas w Bitynii. Kiedy chciano go obrać opatem, uciekł na górę Athos, gdzie wiódł życie pustelnika.
Cesarz Nicefor Fokas, jego przyjaciel z czasów szkolnych, przymusił go do przyjęcia poważnej sumy na wybudowanie klasztoru. Prace podjęte w 963 roku stały się początkiem Wielkiej Ławry. Inicjatywa ta wywołała jednak zdecydowany sprzeciw mieszkających tam pustelników. Dwukrotnie Atanazy musiał ratować się ucieczką. Zginął w 1003 roku przywalony kopułą podczas budowania kościoła. W chwili śmierci był przełożonym około sześćdziesięciu mniszych osiedli na świętej górze Athos. Według tradycji miał przewidzieć swoją śmierć. Został uznany za świętego bezpośrednio po swojej śmierci.
Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 5 lipca. Cerkiew prawosławna wspomina świętego mnicha również 5 lipca, czyli 18 lipca według kalendarza gregoriańskiego.
W ikonografii św. Atanazy z Athos przedstawiany jest w czarnych szatach mnicha wielkiej schizmy bez nakrycia głowy. Ma kędzierzawą, siwą brodę i dużą łysinę czołową. W prawej ręce trzyma krzyż lub pastorał, w lewej zaś zwój ze słowami: Pospieszmy, by potrudzić się, abyśmy dostąpili Królestwa Niebios.
Modlitwa do św. Atanazego z Athos
Boże, Ty nam dałeś w świętym Atanazym, opacie, wzór ewangelicznej doskonałości, spraw, abyśmy wśród zmiennych kolei życia całym sercem umiłowali sprawy niebieskie. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.