męczennik
Wspomnienie w Martyrologium Romanum:
26 września
Życiorys św. Damiana
Święty Damian jest wspominany w Martyrologium Romanum razem ze swoim bratem, św. Kosmą. Prawdopodobnie byli oni bliźniakami. Żyli w III wieku, a pochodzili z Arabii lub jak podają inne przekazy z Syrii. Z chrześcijańskiego domu wynieśli żywą wiarę oraz mocną miłość do Boga i bliźnich. W życiu zawodowym byli zdolnymi lekarzami, cieszącym się wielką sławą. Byli anargyrami, to znaczy, że jako chrześcijanie pomagali współbraciom, leczyli chorych i cierpiących, nie oczekując za to zapłaty. Wielu swoich pacjentów pozyskiwali dla Chrystusa.
Kiedy za czasów Dioklecjana wybuchło prześladowanie chrześcijan, około roku 303 Damian i jego brat Kosma zostali uwięzieni i po okrutnych torturach ścięci w Cyrze (Kyrrhos) w Syrii. Tam również zostali pochowani. Ich grób szybko zasłynął cudami i stał się celem licznych pielgrzymek. Lud wierzył, że skoro za życia leczyli ciała i dusze, to tym bardziej w niebie mogą uzyskać dla nich wiele łask. Nad grobem w Cyrze wzniesiono później bazylikę.
Na Wschodzie ich kult jest poświadczony już w V wieku, natomiast na Zachodzie w VI wieku. Św. Grzegorz z Tours był w posiadaniu ich relikwii. W Rzymie papież Symmach wybudował ku ich czci oratorium, a papież Feliks IV kościół św. Kosmy i Damiana przy Forum Romanum – dziś jest to główne miejsce ich kultu. Relikwie Damiana i Kosmy w większości spoczywają w kościele pod ich wezwaniem w Rzymie, a częściowo w katedrze w Amalfi.
Najnowsze Martyrologium Romanum wspomina świętych braci męczenników 26 września. W innych Kościołach wspominani są też 1 lipca i 17 października, a w Kościele greckim 1 listopada. Na Sycylii do dziś odbywają się corocznie specjalne procesje ku czci świętych lekarzy.
Imiona Kosmy i Damiana weszły do liturgii rzymskiej – są wymieniane w Pierwszej Modlitwie Eucharystycznej (tzw. Kanon Rzymski), pojawiły się w sakramentarzach i w litanii do Wszystkich Świętych. W ikonografii przedstawiani są zazwyczaj razem jako młodzieńcy, w bogatych szatach, często z pudełkiem na kosztowności i wonności, z moździerzem (do rozcierania ziół) oraz narzędziami ich tortur i śmierci (kamienie lub miecz).
Patronat
Święty Damian jest patronem Florencji (Włochy), aptekarzy, farmaceutów, lekarzy, chirurgów, akuszerek, dentystów, fryzjerów, fizyków, cukierników, wytwórców substancji chemicznych, mędrców; są też opiekunami fakultetów medycznych, przemysłu chemicznego, ludzi niewidomych i ludzi chorych na nowotwory; chronią przed epidemiami, przed przepukliną i przed chorobami koni.
Modlitwa do św. Damiana
Wszechmogący Boże, obchodzimy wspomnienie świętego męczennika Damiana, aby Ciebie uwielbić, Twoja opatrzność obdarzyła go wieczną chwałą, a nam udziela pomocy. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.