apostoł, postać biblijna
Wspomnienie w Martyrologium Romanum:
29 czerwca
Życiorys św. Pawła Apostoła
Święty Paweł Apostoł (Szaweł) urodził się w Tarsie, w Azji Mniejszej, w rodzinie faryzeuszów. Należał do ludzi wykształconych. Po szkołach miejscowych udał się do Jerozolimy do sławnego uczonego Gamaliela. Był gorliwym patriotą i bezkompromisowym wyznawcą religii mojżeszowej.
Stąd przekonany o słuszności tego co robi, prześladował wyznawców Chrystusa, jako zdrajców. Jednak u bram Damaszku sam Chrystus ukazał mu prawdę i w jego życiu nastąpiła radykalna zmiana. Odtąd stał się niestrudzonym apostołem Jezusa Chrystusa. W latach 45-49 razem z Barnabą odbył pierwszą podróż misyjną. Popłynął na Cypr, a następnie do Azji Mniejszej, gdzie założył Kościoły w Pizydii, Ikonium, Listrze i Derbe.
Po soborze jerozolimskim w latach 50-52 wraz z Sylasem, Tymoteuszem i Łukaszem odbył drugą wyprawę misyjną. Odwiedził założone uprzednio Kościoły i udał się przez Galację do Troady, a potem do Europy na teren Macedonii i Grecji.
Trzecia jego podróż misyjna pokrywała się mniej więcej z drugą. Głównym miejscem działalności stał się wtedy Efez, gdzie zatrzymał się trzy lata. Po powrocie do Jerozolimy Żydzi zaatakowali go i pojmali. Uwolniony działał w Hiszpanii i na Wschodzie. Gdy ponownie go uwięziono został skazany na śmierć w Rzymie 67 roku. Jako obywatel rzymski został ścięty mieczem w miejscu zwanym Aquae Salvinae za Bramą Ostyjską. W miejscu tym według legendy wytrysnęły trzy źródła: tam, gdzie dotknęła ziemi spadająca głowa apostoła. Później zbudowano tu kościół św. Pawła u Trzech Fontann (S. Paolo alle Tre Fontane).
Nie jest znana dokładna data jego śmierci, chociaż tradycja podaje 29 czerwca – ten sam dzień, w którym (w innym roku) zmarł św. Piotr Apostoł. Jednak inna tradycja twierdzi, że dzień ten obrano jako święto obu apostołów, ponieważ tego dnia w roku 258 zabrano doczesne szczątki obu świętych z ich grobów ze względu na niebezpieczeństwo zbezczeszczenia ich przez cesarską konfiskatę.
Dziś relikwie św. Pawła przechowywane są w rzymskich kościołach św. Pawła za Murami i św. Jana na Lateranie (głowa), a także św. Pawła alla Regola, św. Agnieszki, św. Ignacego, Świętych Wawrzyńca i Damazego, św. Praksedy i św. Eustachego.
Drugim ważnym świętem ku czci św. Pawła jest dzień 25 stycznia, kiedy obchodzimy wspomnienie jego nawrócenia. Mniej znanymi świętami są też: 16 kwietnia – przeniesienie głowy, 6 lipca – pierwsze przybycie do Rzymu, 1 września – odzyskanie wzroku.
Paweł zostawił po sobie aż 14 Listów. O jego popularności świadczą także liczne apokryfy: Nauczanie Pawła, Dzieje Pawła, Apokalipsa św. Pawła czy też Korespondencja św. Pawła z Seneką. W ikonografii Apostoł Narodów przedstawiany jest zwykle jako człowiek drobny, łysy, z długą brodą i wydatnym nosem, chociaż ostatnio częściej przedstawia się go jako silnego, rosłego mężczyznę. W prawej ręce zwykle trzyma księgę, a w lewej miecz. Często przedstawia się go także z trzema źródłami. Czasami jest też przedstawiany ze zwojem.
Myśli św. Pawła Apostoła
„Ani oko nie widziało, ani ucho nie słyszało, ani serce człowieka nie zdołało pojąć, jak wielkie rzeczy przygotował Bóg tym, którzy Go miłują” (1 Kor 2, 9).
„Najchętniej więc będę się chlubił z moich słabości, aby zamieszkała we mnie moc Chrystusa” (2 Kor 12, 9b).
„Dal mnie bowiem żyć – to Chrystus, a umrzeć – to zysk” (Flp 1, 21).
„Cokolwiek czynicie, z serca wykonujcie jak dla Pana, a nie dla ludzi, świadomi, że od Pana otrzymacie dziedzictwo wiekuiste jako zapłatę. Służcie Chrystusowi jako Panu!” (Kol 3, 23-24).
„Miłość niech będzie bez obłudy! Miejcie wstręt do złego, podążajcie za dobrem!” (Rz 12, 9).
„Gdzie wzmógł […] się grzech, tam jeszcze obficiej rozlała się łaska” (Rz 5, 20b).
„Tak więc trwają wiara, nadzieja, miłość – te trzy: z nich zaś największa jest miłość” (1 Kor 13, 13).
Czego uczy nas św. Paweł Apostoł dziś?
Kościół ze swej natury jest misyjny. Święty Paweł Apostoł po swoim nawróceniu odbył wiele podróży misyjnych niosąc Chrystusa poganom, zakładając nowe wspólnoty i umacniając założone Kościoły, które borykały się z różnymi problemami. Pisał do nich listy, nauczał, tłumaczył, podnosił z cierpliwością na duchu. Również każdy z nas jest powołany by być misjonarzem. I nie trzeba wcale wyjeżdżać do dalekich krajów. Mamy dawać świadectwo o Chrystusie w domu, w szkole, w miejscu naszej pracy, wszędzie tam, gdzie bliźnim dzieje się krzywda. Niech do działania przynagla nas miłość Chrystusa.
Modlitwa do św. Pawła Apostoła
Panie, nasz Boże, który wybrałeś świętego Pawła Apostoła na głosiciela Twojej Ewangelii, spraw, aby każdy człowiek otrzymał światło wiary, którą on głosił wobec królów i narodów, a Twój Kościół niech zawsze będzie Matką i Nauczycielką ludów. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.
Litania do św. Pawła Apostoła
Kyrie eleison. Chryste eleison. Kyrie eleison.
Chryste, usłysz nas. Chryste, wysłuchaj nas.
Ojcze z nieba, Boże, zmiłuj się nad nami.
Synu, Odkupicielu świata, Boże,
Duchu święty, Boże,
Święta Trójco, Jedyny Boże,
Święta Maryjo, módl się za nami.
Święty Pawle Apostole,
Święty Pawle, bohaterski obrońco wiary,
Święty Pawle, wyznawco Jezusa ukrzyżowanego, roznoszący Jego słowa po ziemi,
Święty Pawle, którego Jezus Chrystus, wybrał na opowiadanie poganom Ewangelii świętej,
Święty Pawle, któryś z prześladowcy Jezusa Chrystusa został tak wielkim światłem Kościoła,
Święty Pawle, któryś wycierpiał dla wiary największe prześladowania,
Święty Pawle, nie zwyciężona podporo Kościoła Bożego,
Święty Pawle, który za przykładem Jezusa Chrystusa poświęciłeś się dla zbawienia dusz ludzkich,
Święty Pawle, któryś przelał krew swoją za świętą wiarę,
Abyśmy także dostać się mogli do chwały niebieskiej, przyczyń się za nami.
Abyśmy zachowali niezachwianą wiarę świętą Kościoła katolickiego do śmierci,
Aby Bóg swoją łaską wspierać raczył wszystkich kapłanów w służbie Kościoła świętego,
Aby Bóg raczył utrzymywać małżonków w wierności wzajemnej, a dzieci w synowskiej miłości,
Aby Bóg raczył otoczyć nasze rodziny opieką swą miłościwą,
Abyśmy zachowani byli od zarazy, głodu i wojny,
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.
P.: Tyś jest Naczynie Wybrane, święty Pawle,
W.: Głosicielu prawdy na całym świecie.
Módlmy się
Boże, któryś przez nauczanie świętego Pawła mnóstwo pogan oświecił, spraw, prosimy, abyśmy doznali u Majestatu Twego opieki Tego, którego czcimy jako Apostoła Narodów. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.
Patronat
Święty Paweł Apostoł jest patronem marynarzy, rybaków, sprzedawców ryb, garncarzy, zdunów, murarzy, cegielników, ślusarzy, kowali, prasy katolickiej, teologów i duszpasterzy, robotnic, tkaczy, tkaczy dywanów, siodlarzy, powroźników i wikliniarzy. Jest wzywany w przypadku skurczów i choroby uszu, w przypadku ukąszenia przez węża, w strachu, w błaganiach o deszcz i o urodzaj.