dziewica, doktor Kościoła
Wspomnienie w Martyrologium Romanum:
15 października
Życiorys św. Teresy od Jezusa
Święta Teresa od Jezusa (właściwie Teresa Sánchez de Cepeda y Ahumada) urodziła się 28 marca 1515 roku w Avili (Hiszpania). Po śmierci matki, ojciec umieścił ją w klasztorze augustianek. Jednak z powodu choroby musiała wrócić do domu.
W dwudziestym roku życia wstąpiła do zakonu karmelitanek. Tam Teresa od Jezusa martwiła się zanikiem dyscypliny zakonnej. Siostry prowadziły życie na wzór wielkich pań. Przyjmowały liczne wizyty, a ich rozmowy były dalekie od ducha Ewangelii. Już wtedy zrodziła się w Teresie myśl o reformie. Niestety po złożeniu ślubów zakonnych w 1537 roku nawrót choroby zmusił ją do chwilowego opuszczenia klasztoru. Powróciła do niego po roku, ale choroba wróciła po raz trzeci, tak że Teresa była bliska śmierci. Jak wyznała w swoich pismach została wtedy cudownie uzdrowiona. Zawdzięczała to św. Józefowi, do którego od tego czasu miała szczególne nabożeństwo. Choroba pogłębiła w Teresie życie wewnętrzne.
W 1557 roku Teresa wpatrzona w obraz Jezusa ubiczowanego doznała przemiany wewnętrznej. Uznała, że dotychczasowe ponad 20 lat spędzone w Karmelu nie było życiem w pełni zakonnym. Zrozumiała także, że wolą Bożą jest nie tylko jej własne uświęcenie, ale także uświęcenie jej współsióstr. Zrozumiała też, że klasztor powinien być miejscem modlitwy i pokuty, a nie azylem dla wygodnych pań. W tym czasie Teresa przeżywała również szczyt przeżyć mistycznych, które przekazała w swoich pismach. W 1560 roku przeżyła wizję piekła. Wstrząsnęła ona nią do głębi, napełniła bojaźnią Bożą oraz zatroskaniem o zbawienie grzeszników i duchem apostolskim ratowania nieśmiertelnych dusz.
Kierowana Bożym natchnieniem Teresa przeprowadziła reformę swojego zakonu. Było to bardzo trudne, gdyż miała wiele przeciwniczek odnowy życia zakonnego tak wśród zakonnic, jak i wśród przełożonych. Przy pomocy św. Jana od Krzyża rozciągnęła reformę również na klasztory męskie. Mimo przeszkód i braku funduszy, udało się jej osobiście założyć 15 klasztorów zreformowanych. Papież Grzegorz XIII w 1580 roku zatwierdził nowe prowincje: karmelitów i karmelitanek bosych.
Teresa od Jezusa zmarła 15 października 1582 roku w Alba de Tormes koło Salamanki. Tam, w kościele Zwiastowania NMP, znajduje się jej grób. Na podstawie własnych doświadczeń napisała szereg cennych dzieł zawierających głęboką naukę o życiu mistycznym. Należą do nich między innymi Droga doskonałości, Myśli o miłości Bożej, Zamek duszy, Twierdza wewnętrzna. Napisała także autobiografię, wiele listów i poezji, która zapewniła jej miejsce w literaturze hiszpańskiej.
Należy ona do największych postaci kobiecych w dziejach Kościoła. Beatyfikował ją Paweł V w 1614 roku, a kanonizował Grzegorz XV w roku 1622. Paweł VI ogłosił ją w roku 1970 doktorem Kościoła. W ikonografii św. Teresa od Jezusa przedstawiana jest w habicie karmelitanki. Jej atrybutami są: anioł przeszywający jej serce strzałą miłości, gołąb, krzyż, pióro i księga oraz napis: Misericordias Domini in aeternum cantabo.
Patronat
Święta Teresa z Avili jest patronką Hiszpanii, miasta Avili, Alba de Tormes, karmelitów bosych, karmelitów trzewiczkowych, chorych – zwłaszcza uskarżających się na bóle głowy i serce, dusz w czyśćcu cierpiących.
Myśli św. Teresy od Jezusa
„Chwałą jest posiadanie doskonałej miłości.”
„Ilekroć myślimy o Chrystusie, pamiętajmy zawsze o Jego miłości, dzięki której udzielił nam tak wielu łask i dobrodziejstw, oraz o miłości, jaką nam okazał Ojciec, gdy ofiarował nam tak niezwykłą rękojmię swej miłości ku nam. Miłość bowiem domaga się miłości. Toteż starajmy się mieć zawsze przed oczyma tę prawdę i w ten sposób zachęcajmy się do miłości. Jeśli bowiem Pan da nam tę łaskę i wzbudzi w sercu naszym taką miłość, wszystko stanie się łatwe i w krótkim czasie, bez trudu, dokonamy bardzo wiele.”
„Dla kogo Chrystus jest przyjacielem i wielkodusznym przewodnikiem, ten wszystko potrafi znieść.”
„Nasze życie? Kiepski nocleg w niewygodnej gospodzie.”
„Bóg i ja… tworzymy zawsze większość!”
„Trzeba umieć Pana Boga chwytać za serce, to Jego słaba strona.”
„Niech nas Bóg broni od głupiej dewocji i ponurych świętych.”
„Niech nic cię nie smuci, niech nic cię nie przeraża, wszystko mija, lecz Bóg jest niezmienny. Cierpliwością osiągniesz wszystko; Temu, kto posiadł Boga, niczego nie braknie. Bóg sam wystarczy. Solo Dios basta!”
„Nigdy nie obstawać zbytnio przy zdaniu swoim, zwłaszcza w rzeczach małej wagi.”
Modlitwa do św. Teresy od Jezusa
Boże, Ty przez swojego Ducha natchnąłeś świętą Teresę od Jezusa, aby wskazała Kościołowi drogę wiodącą do doskonałości, spraw, abyśmy się karmili jej duchową nauką i zapalili się pragnieniem prawdziwej świętości. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.