apostoł, ewangelista, postać biblijna
Wspomnienie w Martyrologium Romanum:
27 grudnia
Życiorys św. Jana Apostoła
Święty Jan był najpierw był uczniem św. Jana Chrzciciela. Kiedy jednak zobaczył Jezusa, o którym Jan powiedział Oto Baranek Boży, razem z Andrzejem poszli za Nim. Po tym pierwszym spotkaniu jeszcze nie zostali na stałe z Jezusem. Ewangeliści: Mateusz, Łukasz i Marek opisują, jak Pan Jezus spotkał nad Jeziorem Galilejskim Szymona zwanego Piotrem i brata jego Andrzeja, a następnie Jakuba syna Zebedeusza i brata jego Jana i powołał wszystkich czterech.
Z tego tekstu dowiadujemy się, że św. Jan był z zawodu rybakiem i bratem Jakuba Starszego. Matką jego była św. Salome. Jan był jednym z trzech wybranych uczniów Pana Jezusa. Uczestniczył więc w największych wydarzeniach w Jego życiu. Był świadkiem wskrzeszenia córki Jaira, a także świadkiem przemienienia na górze Tabor i modlitwy w Ogrójcu. Jan, tak jak i jego brat Jakub, byli nazywani przez Jezusa Synami Gromu (Boanerges).
Apostoł razem z Piotrem został wyznaczony do przygotowania Ostatniej Wieczerzy, był też tym uczniem, który w czasie Ostatniej Wieczerzy złożył głowę na piersi Pana Jezusa i był jedynym, który towarzyszył Mu podczas śmierci na krzyżu. Jemu to Jezus powierzył swoją Matkę.
Dzieje Apostolskie ukazują Jana jako nieodłącznego towarzysza św. Piotra. Razem z Nim został wtrącony do więzienia. Po Zesłaniu Ducha Świętego, jak podaje tradycja od roku 69, Jan głosił Ewangelię w Palestynie i Małej Azji. Z Apokalipsy natomiast dowiadujemy się, że kierował gminami chrześcijańskimi w Efezie, Smyrnie, Pergamonie, Tiatyrze, Sardes, Filadelfii i Laodycei.
Według tradycji, około roku 95, św. Jan został uwięziony. Legenda głosi, że cesarz Domicjan chciał go zgładzić, tak jak innych chrześcijan, jednak kiedy podano mu truciznę, Jan zneutralizował ją znakiem krzyża (na pamiątkę tego zdarzenia podaje się do dziś w wielu kościołach wiernym poświęcone wino do picia, by nie szkodziła im żadna trucizna, ma też służyć utrwalaniu przyjaźni i pokoju między ludźmi – w niektórych okolicach zwyczaj ten nazywa się „miłością Jana”). Wtedy cesarz kazał gotować go we wrzącym oleju (stąd św. Jan bywa nazywany św. Janem w Oleju – do roku 1909 było nawet obchodzone osobne święto ku czci św. Jana w Oleju: 6 maja), ale Jan wyszedł z niego odmłodzony. Wówczas Domicjan miał skazać Jana na wygnanie na wyspę Patmos, gdzie powstała jego Apokalipsa.
Kiedy Domicjan umarł, w roku 96, św. Jan mógł powrócić do Efezu, gdzie zmarł śmiercią naturalną. Do VI wieku znane są wzmianki o grobie św. Jana w Efezie, przy którym działy się cuda. Później jednak Efez podupadł i dziś jest małą wioską turecką. Badania archeologiczne, prowadzone w 1936 roku potwierdziły istnienie grobu w Efezie.
Święty Jan jest autorem czwartej Ewangelii, Listów oraz Apokalipsy. W ikonografii przedstawiany jest często, tak jak inni ewangeliści, z otwartą księgą, w towarzystwie orła (to nawiązanie do wizji proroka Ezechiela i do Apokalipsy – symbol orła, ponieważ teologiczną głębią swojej Ewangelii wzniósł się ponad innych ewangelistów), z kotłem z wrzącą oliwą, z kielichem, z którego wysuwa się wąż (czasem wąż przypomina smoka).
Myśli św. Jana Apostoła
„Bóg jest miłością”.
„Wszystko bowiem, co jest na świecie, a więc: pożądliwość ciała, pożądliwość oczu i pycha tego życia nie pochodzi od Ojca, lecz od świata”.
„Jeżeli miłujemy się wzajemnie, Bóg trwa w nas i miłość ku Niemu jest w nas doskonała”.
„W miłości nie ma lęku, lecz doskonała miłość usuwa lęk, ponieważ lęk kojarzy się z karą”.
Modlitwa do św. Jana Apostoła
Boże, Ty nam objawiłeś tajemnice Twojego Słowa przez świętego Jana apostoła, oświeć nasze umysły, abyśmy pojęli i umiłowali naukę, którą głosił. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.
Patronat
Święty Jana Apostoł jest patronem Azji Mniejszej, teologów, urzędników, notariuszy, rzeźbiarzy, malarzy, pisarzy, literatów, księgarzy, drukarzy, introligatorów, wytwórców papieru, właścicieli winnic, rzeźników, siodlarzy, szklarzy, grawerów, świecarzy i wikliniarzy, przyjaźni. Jest wzywany w przypadku zatrucia, poparzenia, choroby nóg i padaczki, w przypadku gradobicia, w modlitwie o dobre zbiory.
Galeria zdjęć
