męczennik
Wspomnienie w Martyrologium Romanum:
26 sierpnia
Życiorys św. Aleksandra z Bergamo
Święty Aleksander z Bergamo żył w III wieku. Jak mówią akta jego męczeństwa, datowane na VIII wiek, był żołnierzem Legii Tebańskiej, złożonym z żołnierzy pochodzących z Tebaidy w Egipcie, dowodzonego przez św. Maurycego. Według tradycji centuria, której dowódcą był Aleksander, została około 301 roku przeniesiona z Mezopotamii na zachód, najpierw do Kolonii, potem do Brindisi, a następnie do Afryki. Podczas długiej podróży legionu cesarz Maksymian zaczął prześladowania chrześcijan. Wielu żołnierzy odmówiło jednak wykonania rozkazów, za co zostali ukarani poprzez dziesiątkowanie. Miało ono miejsce w Agaunum (dzisiejsze Saint-Maurice d’Agaune w kantonie Valais w Szwajcarii).
Wraz z nielicznymi ocalałymi z masakry był Aleksander, który schronił się w Italii, ale został aresztowany w Mediolanie, w miejscu, gdzie dziś znajduje się kościół Sant’Alessandro in Zebedia, na placu św. Aleksandra. Po aresztowaniu Aleksander odmówił wyparcia się wiary chrześcijańskiej. Został wtrącony do więzienia, ale zdołał z niego zbiec przy pomocy Fidelisa z Como oraz biskupa Maternusa.
Przekaz tradycji mówi, że podczas podróży do Como dokonał cudu wskrzeszenia zmarłego. Został ponownie rozpoznany, aresztowany i zaprowadzony przed oblicze cesarza Maksymiana. Wobec władcy obalił ołtarz przeznaczony do składania ofiar bogom pogańskim. Cesarz skazał go na śmierć przez ścięcie, ale, jak podaje tradycja, żaden z katów nie był w stanie wykonać wyroku.
Aleksander został więc ponownie wtrącony do więzienia, aby umarł z głodu i wycieńczenia, ale znów udało mu się zbiec. Uciekając, przebył rzekę Adda suchą nogą i ukrył się w lesie w okolicach Bergamo, niedaleko Ponte della Morla, u miejscowego patrycjusza imieniem Krotacjusz. W Bergamo rozpoczął dzieło nawracania na chrześcijaństwo mieszkańców miasta. Wśród nawróconych byli między innymi późniejsi męczennicy Firmus i Rustyk, krewni Krotacjusza. Wkrótce jednak został odnaleziony przez żołnierzy rzymskich i zamknięty w więzieniu, a następnie skazany na karę śmierci przez ścięcie.
Wyrok został wykonany w Bergamo 26 sierpnia 303 roku w miejscu, gdzie obecnie wznosi się kościół św. Aleksandra. Staraniem pobożnej kobiety imieniem Grata ciało męczennika zostało wykradzione i przeniesione na teren jej posiadłości, gdzie zostało pochowane. Na tym miejscu wzniesiona została później bazylika św. Aleksandra, zburzona podczas budowy murów miejskich. Życiorys Aleksandra pozostaje jednak niejasny i słabo udokumentowany. Akta dotyczące jego męczeństwa pochodzą z czasów późniejszych o pięć wieków. Jeszcze bardziej niepewna jest jego przynależność do legionu tebańskiego, gdyż jest to legion, o którym mówi jedynie hagiografia chrześcijańska, natomiast inne źródła o nim milczą.
Patronat
Święty Aleksander z Bergamo jest patronem Bergamo, Cervignano d’Adda i Besozzo, diecezji Bergamo.
Modlitwa do św. Aleksandra z Bergamo
Wszechmogący i miłosierny Boże obchodzimy dzień zwycięstwa Twojego męczennika Aleksandra, któremu dałeś nieugiętą stałość w cierpieniach, otocz nas swoją opieką i wybaw od zasadzek nieprzyjaciół. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.