diakon, doktor Kościoła
Wspomnienie w Martyrologium Romanum:
9 czerwca
Życiorys św. Efrema Syryjczyka
Święty Efrem Syryjczyk urodził się około 306 roku w Nisibis, w Mezopotamii (Bliski Wschód). Informacje o jego życiu są skąpe, a niektóre szczegóły opierają się na późniejszych legendach. Jego matka była chrześcijanką, a ojciec wysoko postawionym pogańskim kapłanem. Za sympatyzowanie z chrześcijanami ojciec wyrzucił go z domu. Początkowo miał zamieszkać w domu miejscowego biskupa Jakuba, jednego z ojców pierwszego soboru powszechnego w Nicei w 325 r., i późniejszego świętego. Na progu dojrzałości miał według ówczesnych zwyczajów przyjąć chrzest, jak również święcenia w stopniu diakonatu.
Wielki wpływ na jego duchową formację miał biskup św. Jakub z Nisibis (jeden z ojców pierwszego soboru powszechnego w Nicei w 325 roku) oraz jego następca Wologeriusz, pod którego rządami Efrem został wyświęcony na diakona. Mimo, że wielokrotnie proponowano mu święcenia kapłańskie, odmawiał twierdząc, że jako grzesznik i człowiek niedoskonały nie jest godzien przyjąć tak znaczącej funkcji.
W 363 roku, po zdobyciu Nisibis przez Persów, Efrem Syryjczyk osiedlił się w Edessie (dzisiejsza Şanlıurfa w południowo-wschodniej Turcji), gdzie poświęcił się pracy duszpasterskiej, a także organizował pomoc w czasie głodu. Zmarł w opinii świętości 9 czerwca 373 roku w Edessie.
Jako katechista i egzegeta biblijny, jest uważany za najważniejszego pisarza tworzącego w języku syryjskim. Jest autorem licznych dzieł poetyckich, w tym hymnów i homilii, które wykonywano w kościołach. Efrem był również pierwszym, który wprowadził do liturgii śpiew kobiecy, co było rewolucyjnym posunięciem. Jego poezja łączy w sobie głęboką refleksję teologiczną z lirycznym pięknem, co przyniosło mu przydomek Harfa Ducha Świętego.
Szczególne miejsce w jego twórczości zajmuje Maryja, którą opisywał jako cudownie dziewiczą i bezgrzeszną. Podkreślał jej bliskość do wiernych, co nadawało jego hymnom niezwykłą siłę emocjonalną. Efrem Syryjczyk jest także znany z obrony ortodoksji chrześcijańskiej, stanowczo przeciwstawiając się herezjom swojego czasu.
Św. Efrem Syryjczyk jest czczony przez katolików, prawosławnych oraz inne Kościoły wschodnie. W 1920 roku papież Benedykt XV ogłosił go doktorem Kościoła. W ikonografii często przedstawiany jest jako mnich, choć nim nie był.
Patronat
Święty Efrem Syryjczyk jest patronem Austrii i Hiszpanii.
Myśli św. Efrema Syryjczyka
„Nie naigrawaj się z tego, kto nie ma kultury, ani nie poniżaj nikogo. Zachowaj siebie w nieskazitelności i uciekaj od posiedzeń pijackich, być nie cierpiał w twych ostatnich chwilach”.
„A jeśli Syn Boży jest w Tobie, to również Jego Królestwo jest w tobie. Królestwo Boga jest w tobie, grzeszniku. Wejdź w siebie, szukaj pilnie, a bez trudu je znajdziesz. Poza tobą jest śmierć, a drzwiami do niej jest grzech. Wejdź w siebie, wwierć się w swoje serce, bo tam jest Bóg.”
„Po mojej śmierci pochowajcie mnie bez przepychu, bez mowy pogrzebowej, na zwykłym cmentarzu, nie w kościele lub pod ołtarzem, ale za to dopomagajcie mi modlitwami swymi i składajcie za mnie ofiarę Mszy św.”
Modlitwa do św. Efrema Syryjczyka
Wszechmogący Boże, ześlij w nasze serca Ducha Świętego, pod którego tchnieniem święty Efrem, diakon, opiewał w hymnach Twoje misteria i całe życie poświęcił Twojej służbie. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.
Modlitwa św. Efrema Syryjczyka
Panie i Władco mojego życia! Nie daj mi ducha próżniactwa, zniechęcenia, żądzy władzy i pustosłowia. Za to obdarz mnie, Twego sługę, duchem czystości, skromności, wyrozumiałości i miłości. O, Panie i Królu! Spraw, abym widział moje przewinienia i nie potępiał brata mego. Albowiem Tyś błogosławiony jest na wieki wieków. Amen.
Duchu Święty, Boże, Miłości Przedwieczna Ojca i Syna! Racz zesłać mi owoc miłości, abym Cię godnie kochał; radości, abym się napełnił świętą pociechą; pokoju, dla zupełnego ukojenia mej duszy; owoc cierpliwości, do cierpliwego znoszenia wszystkich doświadczeń. Udziel mi gorliwości w pracy i służbie Bożej; dobroci, która by mnie czyniła miłym dla wszystkich; mądrości, abym umiał unikać grzechów; łagodności, abym z pokorą przyjmował od moich bliźnich wszelkie zło. Ześlij mi owoc wiary, abym mocno wierzył słowu Bożemu; skromności, abym się zachowywał przykładnie we wszystkim; wstrzemięźliwości i czystości, abym zachował ciało w świętości, jaka należy się Twemu przybytkowi. Spraw, abym zachowując na ziemi czyste serce, zasłużył oglądać Cię w niebie i cieszyć się z Tobą na wieki. Amen.