biskup
Wspomnienie w Martyrologium Romanum:
13 października
Życiorys św. Teofila z Antiochii
Święty Teofil z Antiochii pochodził prawdopodobnie z Syrii. Urodził się w rodzinie pogańskiej. Otrzymał wykształcenie helleńskie. Doskonale władał językiem greckim, a być może także hebrajskim. Nawrócił się w wieku dojrzałym, pod wpływem lektury Pisma św.
Według Euzebiusza był szóstym biskupem Antiochii. Zmarł około 185 roku. Napisał przynajmniej cztery dzieła. Do naszych czasów zachowało się jedynie jedno z nich – Do Autolika (łac. Ad Autolycum), składające się 3 ksiąg. Jest ono zwrócone do pewnego Greka, poganina, w których Teofil tłumaczy błędy wierzeń pogańskich. W księdze trzeciej, autor wskazuje na znaczenie ksiąg Pisma świętego i ich wyższość nad wszystkimi księgami literatury greckiej i rzymskiej. Dotyka również błędnych sądów i zarzutów, jakie poganie kierowali pod adresem chrześcijan. Utwór ten chwali św. Hieronim i podkreśla jego walory językowe, stylistyczne, a przede wszystkim jasność i logikę w argumentacji, jak też dużą znajomość Pisma świętego i literatury klasycznej. Z pochwałą także wyraża się o Teofilu pierwszy historyk Kościoła, Euzebiusz z Cezarei.
Niestety nie znamy dalszych losów Teofila ani też bliższych okoliczności jego śmierci. Do martyrologium pod dniem 13 października Teofila z Antiochii wpisał Adon.
Modlitwa do św. Teofila z Antiochii
„Boga widzą ci, którzy Go potrafią widzieć, to znaczy ci, co mają otwarte oczy duszy. Chociaż bowiem wszyscy mają oczy, u niektórych są one zaćmione i dlatego nie mogą zobaczyć światła słonecznego. Z tego jednak, że ślepi nie widzą, nie wynika, iż słońce nie świeci, lecz że oni są dotknięci ślepotą. Tak i ty masz zaćmione oczy swojej duszy z powodu grzechów i złych czynów twoich.”
„Dusza człowieka powinna być czysta jak lustro odbijające promienie. Jeżeli lustro pokrywa rdza, nie można w nim zobaczyć ludzkiej twarzy. Tak samo, jeśli w człowieku byłby grzech, nie może on widzieć Boga.”
Modlitwa do św. Teofila z Antiochii
Boże, Ty włączyłeś do grona świętych pasterzy świętego Teofila, odznaczającego się wiarą, która zwycięża świat, i gorącą miłością ku Tobie, spraw za jego wstawiennictwem, abyśmy trwając w wierze i miłości, zasłużyli na udział w jego chwale. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.