opat
Wspomnienie w Martyrologium Romanum:
28 lutego
Życiorys św. Romana z Condat (Jurajskiego)
Święty Roman, zwany także Jurajskim, urodził się około 390 roku we Francji najprawdopodobniej w Izernore, w regionie Bugey (obecnie Rodan-Alpy). Z początku był uczniem opata św. Sabina z Lyonu. Odwiedzał go czasem aby zasięgnąć rady i pożyczyć księgi z żywotami świętych. Gdy miał około trzydziestu pięć lat, pozostawił w domu matkę, siostrę, brata i udał się w góry, aby w samotności swobodnie móc oddawać się modlitwom i umartwieniom. Po długim poszukiwaniu, w dziewiczych lasach Jury, znalazł wreszcie dolinę otoczoną skałami, z potężnym drzewem figowym w pośrodku. Było one pełne przepysznego owocu, a u jego stóp biło czyste, kryształowe źródło. Tam budował sobie pustelnię, która została potem nazwana Condat (dziś Saint-Claude). Większą część dnia i nocy spędzał na rozmyślaniu nieprzebranego miłosierdzia Bożego i wielkich prawd wiary świętej oraz na śpiewaniu psalmów. Resztę czasu poświęcał na uprawę roli i na czytanie żywotów świętych.
Po jakimś czasie do Romana przyłączył się jego brat św. Lupicyn, a także siostra Yole, która została przełożoną klasztoru żeńskiego tej samej reguły. Do Romana przybywało coraz więcej ludzi szukających pociechy i zdrowia. Spowodowało to napływ tylu kandydatów, że musiał utworzyć nowe opactwo pod kierunkiem jego brata Lupicyna. W obu klasztorach obowiązywała surowa reguła; nie wolno było jadać mięsa, a używanie mleka i jaj dozwolone było tylko chorym.
Szatańskie pokusy
Według tradycji święte życie nie podobało się szatanowi. Różnymi sposobami starał się wygnać braci z tego miejsca. Gdy się modlili, szatan rzucał w nich kamieniami i ranił ich. Udręczeni bracia, opuścili w końcu pustelnię. Po drodze wstąpili do pewnego domu, gdzie zastali kobietę. Kiedy opowiedzieli jej, że są pustelnikami i że nie mogąc wytrzymać napaści szatańskich udają się na inne miejsce, niewiasta wielce się zadziwiła, mówiąc, że szatan nikomu nic złego wyrządzić nie może, a skuteczną bronią przeciw niemu jest krzyż i modlitwa. Zawstydzeni bracia niezwłocznie wrócili i nie zważali już na piekielne pokusy, które wskutek ich stałości i gorliwości w modlitwie niezadługo ustały.
Święcenia kapłańskie i koniec ziemskiego pielgrzymowania
W 444 roku Hilary, biskup Arles, wezwał Romana do siebie, aby ten złożył mu sprawozdanie ze sposobu życia jakie prowadzi, po czym udzielił mu święceń kapłańskich. Dało mu to możliwość aby kierować mnichami-pustelnikami z większą powagą i kompetencją.
Roman pod koniec życia odbył pielgrzymkę do Agaunum (dziś Saint-Maurice), gdzie znajduje się kościółek, który upamiętnia śmierć św. Maurycego wraz z Towarzyszami z Legii Tebańskiej. Według przekazów podczas tej wyprawy Roman miał uzdrowić dwóch trędowatych. Po powrocie z pielgrzymki Roman zasłabł. Pożegnał się z bratem, siostrą i zmarł 28 lutego 463 lub 464 roku.
Jego relikwie spoczywają w kościele parafialnym św. Romana z Roche. Natomiast na miejscu pięknej ongiś bazyliki, wystawionej ku jego czci, stoi dzisiaj kościółek z XIII wieku, w którym znajdują się relikwie obu braci: św. Romana i św. Lupicyna.
W roku 510 powstał żywot św. Romana, który wszedł do zbioru zwanego Żywoty Ojców Jurajskich. Życie Romana opisał również św. Grzegorz z Tours w Liber vitae patrum (Księga żywoty ojców Kościoła).
W ikonografii Święty przedstawiany jest w stroju benedyktyńskim ze służącą do umartwienia dyscypliną, często w towarzystwie swojego brata.
Warto dodać, że co roku w poniedziałek po uroczystości Zesłania Ducha Świętego odbywa się procesja wokół kaplicy. Również co roku organizowany jest tu festiwal starej muzyki Le Festival de Musique du Haut-Jura.
Czego uczy nas św. Roman Jurajski dziś?
Wiadomo nie od dziś, że szatan kusi ludzi, szczególnie tych, którzy zbliżają się do Boga. Jednak śmierć Jezusa na krzyżu zwyciężyła całą moc szatana. Może on wprawdzie kusić, ale chrześcijanin łaską Boską i krzyżem Chrystusa może odeprzeć każdą pokusę. Jeśli więc chcesz jak św. Roman być prawdziwie pobożnym, to pamiętaj, że pokusy Cię nie ominą. Bo jak uczy Pismo św. […] w ogniu doświadcza się złoto, a ludzi miłych Bogu – w piecu utrapienia (Syr 2,5).
Modlitwy do św. Romana
Niech wspomaga nas, Panie, wstawiennictwo świętego Romana, opata; niech też jego zasługi dopełnią tego, czego brakuje naszym pokornym prośbom. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.
Boże, któryś świętego Romana w zawodzie jego utwierdzając, do wysokiej doprowadził świętobliwości, spraw to miłościwie, abyśmy rozpocząwszy jaki zawód, zgodnie z wolą Twoją świętą i za jego przykładem i pośrednictwem trwać w nim statecznie zdołali i obowiązki jego jak najwierniej spełniali. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, który króluje w Niebie i na ziemi. Amen.
Patronat
Święty Roman z Condat jest patronem tonących i psychicznie chorych.